راهنمای جامع ماکت‌های معماری (بخش چهارم: متریال‌های ماکت‌های معماری)

راهنمای جامع ماکت‌های معماری (بخش چهارم: متریال‌های ماکت‌های معماری)

4.1: مقدمه

دقیقاً مثل طرح‌های اولیه، ماکت‌های معماری نیز اشیائی سه‌بعدی‌ اند که ابزاری مهم برای معمار محسوب می‌شوند تا با استفاده از آن‌ها بتواند ایده‌هایش را به همکاران، مشتری‌ها و عموم مردم ارائه نماید.

تنوع در صنعت معماری با سرعت زیادی در حال افزایش است؛ از همین رو ضروری است تا ماکت‌های معماری را در سریع‌ترین زمان ممکن و با هنرمندانه‌ترین شیوه تولید کرد.

متریال‌هایی که در ساخت ماکت‌های معماری به کار می‌روند، نقشی بسیار اساسی در فرآیند ساخت ماکت ایفا می‌کنند چراکه ساختار و دیگر ویژگی‌های بنا را به مخاطب نشان می‌دهند.

4.2: نوع متریال

اکثر ماکت‌های معماری مدرن با استفاده از متریال‌های مثل پلاستیک، فوم و چوب تولید می‌شوند یا اینکه با استفاده از ورق‌هایی مثل مقوا ساخته می‌شوند.

برای انتخاب متریال علاوه بر نیاز فنی، برای ساخت ماکت باید به تمام جوانب توجه کنیم؛ ازجمله نمای نهایی و ظاهر کار، میزان دوام ماکت و درنهایت تأثیری که در مخاطب با دیدن ماکت ایجاد می‌شود، عناصر کلیدی در فرایند ساخت ماکت هستند.

چشم‌انداز طراحی معماران را می‌توان با ماکت‌های معماری به‌خوبی نشان داد و انتخاب متریال اثر فوق‌العاده زیادی در حسی دارد که ماکت القا می‌کند.

ماکت های ساخته شده با متریال های مختلف

برای انتخاب متریال مناسب برای ساخت یک ماکت، معماران باید؛ معیارهای طراحی خاصی را در نظر بگیرند تا بهترین متریال را بر اساس کاربردهای خاصی که آن ماکت دارد انتخاب نماید.

مثلاً متریال‌هایی که از آن‌ها برای خلق ماکت‌های مفهومی استفاده می‌شود بهتر است به‌راحتی و با سرعت زیاد قابلیت فرم دهی داشته باشند درحالی‌که ماکت‌های نمایشی نیاز به متریال‌های بادوام، پایدار و با طول عمر بالا دارند.

بنابراین لازم است به معماران اطلاعات کافی در مورد متریال‌ها داده شود تا به آن‌ها در فرآیند انتخاب متریال کمک کند و این روند را به شکلی سازنده تسهیل نماید.

در ادامه فهرستی از متریال‌های ماکت‌سازی را معرفی کرده‌ایم:

4.3: پلاستیک‌ها

4.3.1: آکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)

ای‌بی‌اس در ساخت ماکت‌های معماری کاربرد گسترده‌ای دارد.

ازآنجایی‌که به‌راحتی در استون حل می‌شود به ماکت‌سازان این امکان را می‌دهد تا قطعات را به یکدیگر وصل کنند.

همچنین می‌تواند نسبت به صفحه کار پرینتر، ماکت‌های معماری بسیار بزرگ‌تری را سَرِهَم کند.

ماکت‌های معماری تمام ای‌بی‌اس به دلیل ظرافت و کیفیت سطح بالا به‌شدت زیبا هستند.

اما متأسفانه محدودیت‌هایی در ” هنگام ” پرینت سه‌بعدی دارد که شامل؛ ترک خوردن، خمش یا جدایی ناخواسته از سطح اما خوشبختانه بعد از پرینت اگر مدل کاملا بی نقص باشد همچنان پایدار و بی نقص خواهد ماند و گذر زمان تاثیر مخربی بر روی آن نمی گذارد.

ماکت معماری ساخته شده از ABS

4.3.2: آکریلیک

ورق های آکریلیک سبک‌، دارای پلاستیک منعطف و پرداخت بهتر هستند.

آکریلیک نور را به‌خوبی از خود عبور می‌دهد، سخت است و به‌راحتی می‌توان آن را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کرد و شکل داد. در اغلب موارد از آن برای ساخت پنجره و نمای ماکت‌ها استفاده می‌شود تا جلوه‌های براق و فلوئورسنتی خلق گردد.

اگرچه این نوع متریالِ ماکت‌سازی گران‌قیمت است و لازم است با دستگاه‌های برش لیزری آن را برش داد و نقش‌های لازم را روی آن ایجاد کرد.

ماکت معماری ساخته شده از ورق های آکریلیک

4.3.3: پلی آمید (نایلون)

پلی آمید می‌تواند یک طراحی پیچیده و با جزییات بالا را به شکلی واقعی به نمایش بگذارد چراکه دقت بالایی دارد، محکم بوده و سطح غیرمتخلخلی دارد.

پلی آمید یکی از محکم‌ترین متریال‌های ساخت ماکت بین تمام پلاستیک‌های مناسب برای پرینت سه‌بعدی است.

ماکت‌های معماری که از پلی آمید ساخته می‌شوند به‌طورکلی با فناوری پرینت SLS چاپ می‌شوند که هزینه بسیار بالاتری نسبت به پرینترهای سه‌بعدی FDM دارند.

ماکت ساخته شده از پلی آمید

4.3.4: ورق‌های پلی وینیل کلراید (PVC)

ورق‌های آینه‌ای پی‌وی‌سی، ورق‌های سفت و سختی هستند اما به‌سختی شیشه نیستند.

این متریال به دلیل داشتن وزن کم و نشکن بودن (به‌سختی شکسته می‌شود و حتی اگر شکسته شود تبدیل به تکه‌های بسیار ریز برنده نمی‌شود) در ماکت‌سازی بسیار محبوب است.

از ورق آینه‌ای پی‌وی‌سی اغلب برای نمایش نواحی شفاف و نیمه شفاف در فرآیند ماکت‌سازی استفاده می‌شود.

4.3.5: PLA پلی لاکتیک اسید

استفاده از این ماده اولیه پرینتر سه‌بعدی قدرت پرینت سه‌بعدی را به رخ می‌کشد

– استحکام بالا

– ارزان‌قیمت

– ریسک کمتر در هنگام پرینت

– به‌راحتی با چسب یا کلرفرم تکه‌ها به هم می چسبند

4.4: چوب

چوب و محصولات چوبی، متداول‌ترین متریال‌هایی هستند که برای ماکت‌سازی از آن‌ها استفاده می‌شود.

چوب متریالی قدرتمند است که ثبات ابعادی دارد یعنی به هر شکلی آن را دربیاورید، شکل و تناسب خود را حفظ می‌کند و تغییر شکل نمی‌دهد. در ادامه به معرفی برخی از چوب‌های متداول می‌پردازیم.

4.4.1: چوب نمدار (Basswood)

چوب این درخت قابلیت تبدیل‌شدن به لایه‌های نازک دارد. یکی از انواع چوب‌های نواری شکل نرم است.

این نوع چوب قابلیت پرداخت عالی دارد و کیفیت نهایی آن خارق‌العاده است.

از این متریالِ ماکت‌سازی به‌طور گسترده برای ساخت ماکت‌های معماری ساختمان‌ها و مبلمان مینیاتوری داخل آن‌ها استفاده می‌شود.

ماکت معماری درب و پنجره ساخته شده از چوب نمدار

4.4.2: چوب بالسا

چوب بالسا از انواع چوب‌های سفت با بافت و جلوه‌ی نهایی زیبا است. می‌توان آن را برید، رنگ کرد و به‌راحتی سنباده کشید.

چوب بالسا یکی از متریال‌های ماکت‌سازی ساختمان است و می‌توان با استفاده از آن ساختار و قالب کلی ساختمان را ایجاد کرد.

اگرچه شکننده است و این ویژگی همیشه باعث دورریز زیاد گردد.

به‌علاوه گاهی سطح رگه‌دار چوب بالسا به نظر مردم جذاب نیست.

ماکت معماری ساخته شده از چوب بالسا

4.4.3: تخته فیبر با چگالی متوسط (MDF)

ام‌دی‌اف شبیه به مقوای ضخیم است.

دارای لبه‌های نرم، رنگ طبیعی بوده و کار با آن ساده است.

بااین‌وجود این متریال نسبتاً متراکم و سنگین است.

از ام‌دی‌اف با توجه به وزن کلیِ ماکت معماری و پایداری آن بیشتر به‌عنوان پایه‌ی ماکت استفاده می‌شود.

4.4.4: کف‌پوش چوب‌پنبه‌ای (Cork Flooring)

کف‌پوش پنبه‌ای حسی واقعی را القا می‌کند.

این متریال برای ساخت ماکت‌های منظره مثل مکان‌های مرتفع مناسب است.

از کف‌پوش پنبه‌ای به‌عنوان فوندانسیون محکم نیز می‌توان استفاده کرد اما به دلیل سطح نرم و کوسنی‌ای که دارد بهتر است با متریال‌های دیگر درست شود.

دیگر عیب‌هایی که لازم است به یاد داشته باشید:

1. مستعد صدمه دیدن است.
2. در صورت استفاده به‌عنوان درزگیر باید از آن در مقابل قطرات آب و دیگر صدمات محافظت گردد.
3. اگر به مدت طولانی در مقابل آفتاب قرار گیرد ممکن است رنگش تغییر کند.

ماکت معماری با کف پوش چوب پنبه ای

4.4.5: ماده‌ی اولیه Wood

از دسته‌ی مواد اولیه پرینترهای سه‌بعدی است که رنگ و بافتی شبیه چوب دارد که استحکام بالایی دارد و از طرفی وقتی اسم پرینتر سه‌بعدی می‌آید یعنی دستمان بازتر است؛ جزییات و پیچیدگی‌های ظریف ماکت به‌راحتی از جنس پلاستیک با ظاهری شبیه به چوب ساخته می‌شود.

4.5: کاغذ

4.5.1: مقوا

مقوا رایج‌ترین متریال ماکت‌سازی است و از آن به‌طور گسترده در این حوزه استفاده می‌شود.

در بسیاری از ماکت‌های معماری از مقوا به‌صورت لایه‌ای برای نمایش جاده‌ها، مسیرها و محدوده‌های خاصی از زمین استفاده می‌کنند.

مقوا ارزان، قابل‌حمل، قابل بازیافت و به شکل بی‌نظیری منعطف است.

حین تولید ماکت و در طول فرآیند نصب، بدون اینکه نیاز به تجهیزات خاصی وجود داشته باشد، به‌راحتی می‌توان از آن استفاده کرد.

ماکت معماری ساخته شده از مقوا

4.5.2: تخته کرافت

وقتی در حال ساخت ماکت‌های معماری در مقیاس بزرگ هستید، تخته کرافت می‌تواند به‌عنوان یک متریال ساخت ماکت ایدئال انتخاب شود چراکه همیشه از آن برای ساخت ساختار کلی استفاده می‌شود تا جزییات.

به‌عبارت‌دیگر، ماکت‌های معماری که با تخته کرافت ساخته می‌شوند در حقیقت رابطه‌ی بین ساختمان و محیط اطراف را به نمایش می‌گذارند.

به‌طورمعمول تخته کرافت به‌خوبی بریده می‌شود اما نمی‌توان کاری کرد که لبه‌ها به‌طور صد در صد یکدست و منظم باشند.

بنابراین ماکت معماری که از این متریال ساخته می‌شود دارای ساختار بسیار قدرتمندی است.

ماکت معماری ساخته شده از تخته کرافت

4.6: فوم

فوم در ساخت ماکت‌های حجمی و تحقیقاتی به‌شدت مفید است.

متداول‌ترین فوم: یونولیت، فوم برد و فوم آبی است.

از فوم برد به‌طور گسترده به‌عنوان پایه‌ی ماکت یا برای ساخت خود ماکت استفاده می‌شود. فوم نرم (فوم آبی)، انتخاب مناسبی برای ساختن احجام منحنی است.

سطح فوم‌ها را می‌توان با استفاده از هر نوع رنگ قابل‌حل در آب رنگ‌آمیزی کرد.

4.6.1: اسفنج

اسفنج سبُک است و به راحتی می توان با آن کار کرد

از این متریال برای ساخت ماکت‌های حجمی (مفهومی) استفاده می‌شود.

اسفنج معمولاً رنگ‌بندی زیادی ندارد و در رنگ‌های خاکستری، زرد، سفید و سبز دیده می‌شود.

که در تراکم متفاوت وجود دارد. برای ساخت ماکت سایت، اسفنج فشرده که عموماً با رنگ زرد در بازار موجود است؛ گزینه بهتری است.

معماران از این متریال برای ساخت ماکت‌های حجمی و نیز بناهای کوچک در ماکت‌های معماری خیابان یا یک شهر استفاده می‌کنند.

بااین‌وجود ماکت‌های معماری که با استفاده از اسفنج درست می‌شوند به‌راحتی صدمه می‌بینند؛ به‌ویژه لبه‌ها و گوشه‌هایشان چراکه این متریال خاصیت شکنندگی دارد.

4.6.2: تخته Gator

تخته gator ازاین‌جهت با فوم برد تفاوت دارد که در برابر رطوبت مقاوم است و جنس آن دارای استحکام بیشتری است زیرا فوم موجود در آن درپوششی از جنس چوب قرارگرفته است.

ازآنجایی‌که سبک بوده و با استفاده از تیغ می‌توان آن را برید یکی از متریال‌های ایدئال برای ساخت ماکت‌های معماری با مقیاس بزرگ و سریع است.

به‌طورکلی در ماکت‌هایی استفاده می‌شود که نیاز به متریال سبک اما محکم دارند.

همچنین می‌توان آن را به‌عنوان پایه‌ی متریال‌های مرطوب نیز انتخاب کرد که در حین خشک شدن نیاز به سطح پوششی‌ای دارند که نسبت به آب مقاوم باشد.

ماکت خانه ساخته شده از تخته Gator

4.7: شیشه

امروزه از شیشه در ماکت‌سازی تنها به‌عنوان پنجره استفاده نمی‌شود.

همچنین می‌توان از آن برای نمایش آب یا برجسته نمودن کناره‌های بریده‌شده به‌عنوان عنصر طراحی در ماکت‌های معماری استفاده کرد.

4.8: فلزها

در ماکت‌های معماری از فلزها بیشتر برای ساخت نما، فریم، پایه‌ی ماکت، چارچوب و دیگر ساختارهای فلزی استفاده می‌شود.

برای بهتر شدن ظاهر ورق‌های فلزی، لازم است سطح آن را از قبل جلا دهید.

اغلب از ورق مس، آلومینیوم و صفحات فولادی برای ساخت ماکت استفاده می‌شود.

کار با فلزها ساده است و ظاهر بسیار فوق‌العاده‌ای دارند.

ماکت فلزی

4.9: خاک رس و پلاستی سین (خمیر چرب)

درگذشته، از خاک رس و پلاستی سین برای به نمایش گذاشتن مفهوم اولیه طراحی (ساخت ماکت حجمی) استفاده می‌شد چراکه این متریال‌های ماکت‌سازی به‌راحتی ورز داده‌شده و شکل می‌گیرند.

خاک رسی که برای ماکت‌سازی از آن استفاده می‌شود بافت خوبی دارد و به‌راحتی شکل می‌گیرد.

یکی از بهترین متریال‌ها برای ماکت‌های تحقیقاتی معماری است.

همچنین اگر خاک رس و پلاستی سین را به‌صورت ورق‌های ضخیم درآورید می‌توانید آن‌ها را ببرید تا ماکت‌های نمایشی در مقیاس بزرگ ایجاد کنید.

در ساخت ماکت‌های معماری، بازشوها (در، پنجره و …) را معمولاً با برش دادن آن قسمت‌ها و حذف کردنشان از سطح اصلی نشان می‌دهند.

دیگر عناصر بنا را ، می‌توان از قبل ساخت و بعداً به دیوارها اضافه کرد تا نمای ساختمان بهتر نشان داده شود.

ماکت گِلی

4.10: متریال‌های مورداستفاده برای گیاهان ماکت

4.10.1: پودر چمن

کاربرد اصلی چمن سبز تیره خلق چمن‌های کوتاه، برگ و علف‌های هرز است.

به‌علاوه می‌توان از آن برای اضافه کردن بافت استفاده نمود و همچنین پوشش کوتاه را به پوشش متوسط و بلند تغییر داد.

ماکت ساخته شده با پودر چمن

4.10.2: بوته‌های سبز

به‌طورکلی از بوته‌های سبز جنگلی برای ایجاد پوشش متوسط تا بلند مثل بوته، درختچه و درخت استفاده می‌شود.

همچنین برای ایجاد درختان متوسط تا بلند و چمن ماکت نیز مناسب است.

از این متریال ماکت‌سازی می‌توان برای استفاده در ماکت با هر مقیاسی استفاده کرد.

ماکت منظره با استفاده از بوته های سبز جنگلی

4.10.3: پودر مخملی (Flocking)

پودرهای رنگی یک ماده عالی است که به‌طور معمول برای ساخت مناظر علفی و چمن و برگ استفاده می‌شود.

به نظر می‌آید استفاده از آن بهتر از چمن مصنوعی معمولی است.

ماکت منظره میدان اسب دوانی که در آن از پودر مخملی استفاده شده

4.11: مؤلفه‌های مناظر

مؤلفه‌های مناظر در حقیقت آن دسته از عناصر ماکت معماری هستند که از قبل آماده‌شده‌اند مثل درب‌های مینیاتوری، پنجره‌ها، نورگیرها، دیگر اجزای ساختمان و مبلمان، مجسمه‌ها، وسایل نقلیه، درخت هایی مطابق با مقیاس ماکت و غیره.

این مؤلفه‌ها به ماکت‌های معماری جان می‌بخشند و تفاوت در مقیاس عناصر مختلف ماکت را به مشتری‌ها نشان می‌دهند.

مؤلفه های مناظر مثل آدمک، وسایل نقلیه و درخت

4.12: جمع‌بندی

ماکت‌های معماری مدرن و معاصر ازنظر متریال و هدف متفاوت هستند.

ماکت‌های معماری به دلیل وجود تنوع در رنگ‌های طبیعی، قدرت و کاربردپذیری متریال‌های متعدد، تبدیل به ابزاری غیرقابل جایگزین برای تحقیقات و معنابخشی به ایده‌های معماری سه‌بعدی شده‌اند.