ورک استیشن و رایانه گیمینگ: تفاوت بین آنها و چند نکته مفید
اگر تابهحال اقدام به خرید رایانه کرده باشید احتمالاً اصطلاحات «ورک استیشن و رایانه گیمینگ» یا «سرگرمی» به گوش تان خورده است. متأسفانه بازاریابی حول این عبارات فهم دقیق سختافزارهایی را که در آنها استفاده میشوند سختتر کرده است. اگرچه تفاوتهای زیاد و قابلتوجهی بین ورک استیشن و رایانه گیمینگ و همچنین دیگر انواع رایانهها وجود دارد اما اغلب این تفاوتها به نحوه استفاده شما از رایانهتان بستگی دارد و برخی دیگر به چیزهایی فراتر از آن وابسته است.
ورک استیشن چیست؟
ورک استیشنها رایانههایی هستند که برای استفاده متخصصان درست میشوند بهویژه آنهایی که کارهای سنگین محاسباتی انجام میدهند. این رایانهها ممکن است توسط مهندسانی استفاده شوند که برنامه مدلسازی سهبعدی اجرا میکنند؛ هنرمندان دیجیتالی که انیمیشن رندر میکنند نیز از این نوع سیستمها بهره میگیرند یا حتی تحلیلگران دادهها میتوانند جهت انجام کارهای خود از ورک استیشنها استفاده کنند. درهرصورت اینها افرادی هستند که به سیستمهایی قدرتمندتر از رایانههای معمولی نیاز دارند یعنی چیزی به نام «ورک استیشن» دوای درد آنهاست.
مشخصترین ویژگیهای یک ورک استیشن داشتن پردازندهی قوی و معمولاً رم بسیار بالاست. البته در برخی قسمتهای حاشیهای سیستم نیز تفاوتهایی به چشم میخورد که گاهی به این دلیل است که یک قطعه، مزاحم قطعه دیگری نشود و کمی هم به این دلیل است که رایانهای جمع شود که بیشتر عمر میکند.
ورک استیشنها اغلب بهطور ویژه برای داشتن عملکردی پایدار در طول زمان ساخته میشوند و قطعات آنها نیز برای استفاده طولانیمدت ساخته میشوند.
رایانه گیمینگ چیست؟
یک ورک استیشن و رایانه گیمینگ هر دو باید از یک سیستم معمولی قدرتمندتر باشند. بازیهای جدید به مشخصات فنی بسیار بالاتری نیاز دارند. به همین دلیل است که رایانههای گیمینگ به قطعاتی نیاز دارند که بسیار قدرتمندتر از آن چیزی است که کاربران رایانههای غیرگیمینگ نیاز دارند. اجرای بازی شامل نوع خاصی از پردازش است و رایانههای گیمینگ بهطور ویژه برای برآورده کردن نیازها در این نوع پردازش بهینهسازی میشوند. درنتیجه تفاوتهای بین یک ورک استیشن و رایانه گیمینگ معمولاً بر اساس هر قطعه میتواند متفاوت باشد.
تفاوت بین سیپییو در ورک استیشن و رایانه گیمینگ
مشخصترین تفاوت بین ورک استیشن و رایانه گیمینگ معمولاً درسیپییوها نهفته است. تقریباً هر کامپیوتری که به آن ورک استیشن گفته میشود یک سیپییوی قدرتمند دارد اما ورک استیشنها اغلب برای پردازش موازی بهینهسازی میشوند نه برای بازیهای رایانهای. پردازندههای ورک استیشنها اغلب بسیار قدرتمندتر از آن چیزی است که گیمرها بخواهند یا به آن نیاز داشته باشند مثلاً پردازندههایی مثل Intel Xeon یا AMD EPYC.
اگر رایانه گیمینگ قدرتمندی میسازید احتمالاً چیزی حدود 300 دلار باید برای بهترین سیپییو بپردازید اما چیپهای مناسب ورک استیشن میتوانند بیش از 2000 دلار قیمت داشته باشند. تفاوتشان در چیست؟ یک سیپییوی معمولی حدوداً 4 تا 6 هسته دارد و اندازه کَش آن متناسب با تعداد هستهها است. برعکس سیپییوی یک ورک استیشن از یک پردازنده 32 هستهای استفاده میکند و اندازه کش آن برای هماهنگی با تعداد هستهها بسیار زیاد است.
شاید فکر میکنید هرقدر تعداد هستهها بیشتر باشد بهتر است اما ضرورتاً اینطور نیست! برای استفاده از این هستهها برنامه نویسان باید نرمافزارهایی را بنویسند که آنها را به کار بگیرند. اوایل ظهور پردازندههای چهار هستهای، تقریباً هیچ بازی یارانهای از پردازندههای 4 هستهای پشتیبانی نمیکرد اما پسازآن همهچیز تغییر کرد. وقتی صحبت از پردازندههایی با تعداد هستههای بسیار بالا میشود مشکلات مشابهی دوباره ظاهر میشود.
یک پردازنده با بیست هسته را در نظر بگیرید
که هرکدام با دو گیگاهرتز کار میکند. حال یک پردازنده دیگر با دو هسته را نیز در نظر بگیرید که هر هسته با 2.1 گیگاهرتز کار میکند. باکمال تعجب پردازنده بیست هستهای در اجرای بازیها بدتر عمل میکند. دلیلش این است که داشتن 20 هسته کافی نیست؛ لازم است نرمافزاری داشته باشید که برای بهرهوری از هر هستهی آن نوشتهشده باشد.
اینکه بفهمیم عملاً برنامه نویسان بازیهای رایانهای، معمولاً کدهایشان را طوری مینویسند که از 4 تا 6 هسته پشتیبانی کنند که معمولاً در پردازندههای سیستمهای معمولی مشاهده میشود جای تعجب ندارد. درنتیجه اصلاً بازی را پیدا نمیکنید که از تعداد هستههای زیادی پشتیبانی کند که در سیپییوهای ورک استیشن دیده میشود. هیچ دلیلی وجود ندارد که رایانه گیمینگ بخواهد از این نوع پردازندهها داشته باشد چراکه هیچ فایدهای ندارد؛ این پردازندهها بهشدت گرانقیمتتر هستند و حتی عملکرد خوبی در بازیها ندارند.
جیپییوی ورک استیشن در مقایسه با جیپییوی گیمینگ
همانطور که انتظار میرود واحد پردازنده مرکزی (جیپییو) معمولاً قطعه مهم رایانه گیمینگ است. این قطعه سختافزاری میتواند در یک ورک استیشن به همین اندازه مهم باشد اگر قرار باشد از آن برای مدلسازی سهبعدی، ویرایش ویدئو و انجام وظایف سنگین محاسباتی مشابه استفاده کرد. بین تولیدکنندگان جیپییو، بازار در دستان دو برند قدرتمند است: جی فورس انویدیا و رادئون شرکت اِیاِمدی. تولیدکنندگان مختلفی برای این توسعهدهندگان کارت گرافیک تولید میکنند اما تقریباً هر کارتی که دربازار موجود است بر اساس استانداردهای یکی از این دو برند طراحی میشود.
این دو شرکت خط تولید جیپییوهایی دارند که مختص ورک استیشنهاست: Quadro و RadeonPro. تفاوت آنها با جیپییوهای معمولی در این است که آنها دارای حافظهی ویدئویی بسیار بالاتری هستند و برای نرمافزارهای مبتنی بر جیپییو بهینهشدهاند نه برای بازیهای رایانهای و بهطورکلی سرعت کلاک بالاتری دارند. اگرچه میتوان از آنها برای اهداف گیمینگ هم استفاده کرد اما برای انجام وظائف اینچنینی بهینه نشدهاند و معمولاً دچار مشکلات جزئی در عملکرد میشوند.
مقایسه رم ورک استیشن با رم گیمینگ
برای راهاندازی یک رایانه گیمینگ خوب به مقدار رم زیادی نیاز ندارید. این روزها داشتن 8 گیگ رم استاندارد است و برای اجرای تقریباً تمام بازیهای رایانهای موجود زیاد هم هست. برعکس ورک استیشنها برای پردازش حجم زیادی از داده ها به مقدار بسیار زیادی رم نیاز دارند. ورک استیشنهای معمولی بین 32 تا 64 گیگ رم دارند و سیستمهای قدرتمند 128 گیگ یا حتی مقدار بیشتری رم میخواهند.
همچنین ورک استیشنها از نوع دیگری از رم استفاده میکنند که به آن حافظه ECC میگویند. این عبارت مخفف «Error-Correcting Code» به معنای حافظه با امکان تشخیص و تصحیح خطا است. این نوع رم با شناسایی خرابی داده به پایداری برنامهها کمک کرده و از خرابی آنها جلوگیری میکند. برای انجام کارهایی که در آن میزان خطا باید صفر باشد مثل تحقیقات علمی یا عملیاتهای بانکی داشتن ECC RAM میتواند جزء جداناپذیری از سیستم باشد.
اما گیمرها به چنین چیزی نیاز ندارند. داشتن این نوع رم نهتنها قیمت بسیار بالاتری نسبت به رمهای معمولی دارد بلکه میتواند در شرایط متفاوت دچار کمی افت در عملکرد نیز شود. اگر نمیخواهید در برابر خرابی دادهها مصونیت داشته باشید اصلاً پیشنهاد نمیکنیم خودتان را درگیر تهیه چنین قطعهای کنید. اگرچه استفاده از این نوع رم در ورک استیشنها بسیار رایج است.
تفاوت در صدا و مادربورد
ازآنجاییکه ورک استیشنها اغلب از سیپییو و رم خاصی استفاده میکنند تفاوتهایی در مادربوردهایشان نیز وجود دارد. این مادربوردها جدا از داشتن سوکتهای مناسب برای سیپییوهای ورک استیشن، بهمنظور بهرهبرداری از مقادیر بالاتر رم آنلاک شدهاند و معمولاً از کیفیت بالاتری برخوردارند. چیپستهای موجود روی مادربوردهای ورک استیشنهای مختلف خیلی قابلتوجه نیستند.
در رایانههای گیمینگ مهمترین تفاوت در ظرفیت صدا است. ورک استیشنها خیلی به کیفیت صدا کاری ندارند درصورتیکه وجود این قابلیت برای رایانههای گیمینگ از واجبات است. فرقی نمیکند گیمر سادهای باشید که میخواهد صدای بهتری بشنود یا بازیکن گیمهای رقابتی باشید و بخواهید برگ برنده در دستان شما باشد؛ درهرصورت داشتن چیپست صدا مهم است. مادربوردهای گیمینگ بسیاری از ساختار صدای باکیفیت برخوردارند که شامل ورودی/ خروجیهای دارای روکش طلا و پاور فیلترشده برای کانورتر صدای دیجیتالی موجود روی بورد است.
تفاوتهای ظاهری
ورک استیشنها معمولاً با شکل ظاهری تجاری ساخته میشوند. برعکس رایانههای گیمینگ از کیسهایی بهره میبرند که پنجره، تعداد زیادی الایدی RGB و اجزاء ظاهری مشابه قابل سفارشیسازی دارند. بسته به میزان علاقه گیمر ممکن است از درزبندهای لاستیکی برای محافظت هارد درایو در مقابل لرزش استفاده کنند یا از قطعات ضد لرزش برای فن بهره ببرند. در رایانههای گیمینگ به جزییات اینچنینی توجه میشود. این جزییات فقط وقتی اهمیت دارند که تمام بعدازظهر را بافاصله کمی از کامپیوتر مینشینید.
شباهتها
قطعات سختافزاری هرقدر قدرتمندتر باشند گرمای بیشتری تولید میکنند. گرمای بیشتر= نیاز به سیستم خنککننده قویتر.
ورک استیشن و رایانه گیمینگ از قطعات سختافزاری قدرتمندی استفاده میکنند پس هر دو به سیستم خنکسازی قدرتمندی نیاز دارند.
به همین شکل بین ورک استیشن و رایانه گیمینگ در ذخیرهسازی نیز تفاوت چندانی وجود ندارد.
مادربوردها و کیسهای ورک استیشنها بهطورکلی طوری تجهیز شدهاند که تعداد زیادی درایوهای ذخیرهسازی را بتوان در آنها تعبیه کرد و این تنها تفاوت اساسی ورک استیشنها و رایانههای گیمینگ در این مقوله است.
تفاوت بین ورک استیشن و رایانه گیمینگ
این تفاوت درست مثل فرق یک 18 چرخ و یک فراری است. هردوی آنها قدرتمندند اما نوع قدرت آنها فرق میکند. در این استدلال ورک استیشنها نقش 18 چرخ را ایفا میکنند. قدرت آنها فراتر از رایانه گیمینگ است و قطعات آنها معمولاً وظایف سنگینتری را انجام میدهند. شاید ورک استیشنها مثل ماشینهای اسپرت شیک نباشند اما بیشک عملکرد بالایی در انجام انواع وظایف مشخص دارند.
در بسیاری از جنبهها ورک استیشنها از رایانههای گیمینگ قویترند. در این حالت میتوان پرسید: «ورک استیشنها میتوانند کار رایانههای گیمینگ را انجام دهند؟» متأسفانه پاسخ این سؤال این است: گاهی بله.
اینکه یک ورک استیشن چقدر بتواند در اجرای بازیهای رایانهای خوب کار کند به جیپییوی آن بستگی دارد. اگر ورک استیشن از جیپییوی ارزان یا هیچ جیپییویی بهره نبرد آنگاه عملکرد بسیار بدی خواهد داشت.
آیا میتوان از رایانه گیمینگ بهجای ورک استیشن استفاده کرد؟ دوباره پاسخ همان است که قبلاً گفتیم: گاهی بله. اگر بودجه شما کمتر از دو هزار دلار باشد میتوان گفت حتماً میتوانید از ورک استیشن و رایانه گیمینگ بهجای یکدیگر استفاده کنید. اگرچه یک ورک استیشن قوی میتواند سیپییویی داشته باشد که قیمتی بیش از تمام اجزاء رایانه گیمینگ داشته باشد. اگر مبلغی بیش از 2 هزار دلار خرج کنید آنگاه میتوانید ورک استیشنی بسازید که میتواند کارهایی انجام دهد که یک رایانه گیمینگ هرگز نمیتواند.